Në kuadër të ditëve të Arsimimit mediatik, më 20 nëntor në hapsriat e Agjencisë për Shërbime Mediatike Audio dhe Audiovizuele (ASHMA) u mbajtë event dedikuar forcimit të qëndrueshmërisë së komunitetit mediatik ndaj presioneve ligjore mbi gazetarët, me fokus në paditë strategjike kundër pjesëmarrjes së publikut (SLAPP).
Pjesa qendrore e eventit ishte prezantimi i Analizës komparative për trajtimin me SLAPP në vendet e BE-së dhe rajonin e Ballkanit Perëndimor krahasuar me Republikën e Maqedonisë së Veriut, përgatitur nga Zharko Aleksov dhe Zharko Hadzi-Zafirov. Analiza tregon boshllëqe serioze në rregulloret kombëtare dhe në jurisprudencën gjyqësore – nga mungesa e mekanizmave të qartë proceduralë për hedhjen poshtë të parakohshme të padive abuzive, deri te mbrojtja e pamjaftueshme e gazetarëve nga presioni financiar dhe psikologjik. Autorët rekomandojnë një sërë masash ligjore dhe institucionale që do të mundësonin reagim më të shpejtë të gjykatave dhe parandalim më të mirë të rasteve të SLAPP-it.
Eventi “Ndërtimi i Qëndrueshmërisë: Akademia T-Time për Gazetarët – Si të Merren me Paditë SLAPP” u hap nga kryetari i SHGM, Mladen Chadikovski, i cili tha se lufta kundër SLAPP është një pjesë kyçe e përpjekjeve për të përmirësuar sigurinë dhe pavarësinë e gazetarëve. Në pjesën hyrëse, përfaqësuesja e Ministrisë së Drejtësisë, Leona Kiceec, trajtoi rëndësinë e temës SLAPP dhe theksoi gatishmërinë e Ministrisë për dialog me komunitetin e medias dhe publikun profesional mbi reformat e ardhshme. Dragan Sekulovski, Drejtor Ekzekutiv i SHGM, foli gjithashtu për situatën dhe trendet që lidhen me paditë SLAPP, duke vënë në dukje se numri i rasteve me elementë SLAPP është në rritje, dhe presionet shpesh vijnë nga qendra të fuqishme politike dhe ekonomike. Ai theksoi se analiza krahasuese duhet të jetë një hartë praktike për reformat – nga harmonizimi me standardet evropiane dhe Direktivën e re SLAPP, deri te ndryshimi i ligjeve kombëtare, përmirësimi i jurisprudencës dhe krijimi i mekanizmave për mbështetje ligjore dhe psikologjike për gazetarët. Sekulovski theksoi se pa një qasje sistematike dhe koordinim midis institucioneve, organizatave mediatike dhe partnerëve ndërkombëtarë, SLAPP do të vazhdojë të minojë lirinë e shprehjes.
Sekretari i Përgjithshëm i Federatës Evropiane të Gazetarëve (EFJ), Ricardo Gutierrez, foli për trendet evropiane dhe masat e ndërmarra nga institucionet e BE-së, duke theksuar se solidariteti dhe një qasje e koordinuar nga organizatat e gazetarëve janë thelbësore. Ai theksoi se aktivitetet e Akademisë së Trajnimit për Gazetarët e AJM kontribuojnë ndjeshëm në forcimin e kapaciteteve të gazetarëve dhe profesionistëve të medias për t’u përballur me SLAPP-in.
Përfundimi i eventit ishte se zvogëlimi dhe parandalimi i padive SLAPP kërkon bashkëpunim të vazhdueshëm ndërinstitucional, përmirësime të konsiderueshme legjislative dhe mekanizma praktikë për të mbështetur gazetarët që i nënshtrohen presioneve ligjore. Komuniteti i medias, së bashku me institucionet civile dhe shtetërore, duhet të punojë për të ndërtuar një shoqëri më elastike në të cilën mendimi kritik është i mbrojtur dhe media mund të kryejë lirisht rolin e saj demokratik.
SHGM mbetet e përkushtuar ndaj mbështetjes së gazetarëve dhe promovimit të politikave që garantojnë lirinë e shprehjes dhe një mjedis të sigurt mediatik për të gjithë punonjësit e medias.
Ky publikim u përpunua në kuadër të projektit “Trajnim – Akademia e Gazetarëve dhe Punonjësve të Medias, T-AJM” i financuar nga Bashkimi Evropian (BE) dhe i zbatuar nga Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë (AJM), në partneritet me Iniciativën e Perspektivës Evropiane (EPI) dhe Federatën Evropiane të Gazetarëve (SHGM).
