Panel-diskutimi “Arsimimi mediatik dhe studentët” është ngjarja e parë publike që Fakulteti Filologjik Blaze Koneski, ICS dhe IREX e organizuan në kuadër të projektit “Futja e arsimimit mediatik për filologët e ardhshëm”, mbështetur nga programi “Mendimtarët e rinj” të Agjencisë Amerikane për zhvillim ndërkombëtar (USAID).
Prodekani për shkencë dhe bashkëpunim ndërkombëtar, prof. Dr. Maja Bojaxhievska, e cila hapi manifestimin, tha se në të kaluarën “përmes njohurive themelore të gjuhëve dhe kulturave, të gjithë ne ndërtuam etosin tonë, konceptet tona për të vërtetën dhe gënjeshtrën, dhe konceptet e autoritetit dhe përgjegjësisë. Nëse në kohën time, dallimi i së vërtetës nga e pavërteta ishte i rëndësishëm për arsye etike, tani është i rëndësishëm, në kuptimin literal, për arsye ekzistenciale”.
Udhëheqësi i projektit, Doc. Dr. Kristina N. Nikolovska shtoi se do të jetë e dobishme për të gjithë studentët të fitojnë njohuri se si funksionojnë mediat tradicionale, si krijohen dhe shpërndahen mesazhet dhe si të kuptojnë narrativat që na vijnë nga të gjitha anët. Ajo theksoi se lënda e Arsimimit mediatik do të jetë e dobishme për çdo student, por veçanërisht për ata që pas përfundimit të studimeve do të kërkojnë angazhim profesional në media ose mësimin e gjuhës amtare.
“Përmbajtja e Arsimimit mediatik, në forma të ndryshme të manifestimit dhe emërtimit, (kultura mediatike, shprehja dhe krijimtaria, Arsimimi mediatik) që nga viti 2000 janë përfaqësuar në kurrikulat e gjuhës amtare për arsimin fillor. Futja e lëndës Arsimimi mediatik në drejtimet mësimore të programeve të studimit të Fakultetit Filologjik “Bllaze Koneski” – Shkup, do të kontribuojë në ngritjen e studimeve me një cilësi të re, e cila do të përmirësojë përgatitjen e mësuesve të ardhshëm të gjuhës dhe letërsisë për arsimin fillor dhe të mesëm.”, tha Gordana Aleksova, profesoreshë e asocuar në Departamentin e gjuhës maqedonase dhe pjesëmarrëse në panel.
Blejk Smith, një profesor nga Universiteti i Çikagos, foli gjithashtu në panel, i cili trajtoi problemin e lajmeve të rreme në Shtetet e Bashkuara gjatë historisë. “Askush nuk duhet të mendojë se arsimimi mediatik është një problem që ne amerikanët mendojmë se e kemi zgjidhur, ose që mendojmë se mund t’u mësojmë njerëzve në vende të tjera se si të merren me këtë fenomen kompleks. Ngjarjet politike të viteve të fundit kanë treguar shumë qartë se qëndrimi ynë ndaj mediave në SHBA është problematik dhe ndoshta kjo është arsyeja pse amerikanët janë kaq të interesuar për këtë temë, për arsimimin mediatik”, tha ai.
Saranda Mehmedi, studente e Fakultetit Filologjik, poete dhe këngëtare, duke iu referuar dezinformatave të publikuara për refugjatët në vitet e kaluara, theksoi se kur mesazhet ndërtohen në mënyrë krijuese (nëpërmjet komikes si formë arti), ato në thelb mund të arrijë audiencën, veçanërisht të rinjtë, dhe në këtë mënyrë të kontribuojë në ndryshimin e perceptimeve dhe stereotipeve për grupet vulnerabël.
Ndërsa paneli u mbajt si pjesë e Ditëve të Arsimimit Mediatik 2022(25 Tetor – 1 Nëntor), të cilat këtë vit Rrjeti i Arsimimit Mediatik i kushtoi arsimimit dhe diversitetit mediatik, disa folës diskutuan se si të përmirësohet aksesi në informacion për grupet e cenueshme të qytetarëve. Kristijan Lazarev, student nga Fakulteti Filologjik, i cili së bashku me profesorin Branislav Gerazov nga FEIT, punon për përmirësimin e aksesit në informacion për personat me shikim të dëmtuar, theksoi se problemi nuk është tek grupet e cenueshme të qytetarëve, por në faktin se shoqëria është ende jo i gatshëm për t’i pranuar ato, ndjek dhe zbaton rekomandimet e BE-së në lidhje me aksesin në përmbajtje mediatike. Gerazov shtoi se zgjidhjet softuerike dhe harduerike që mund të lehtësojnë aksesin në informacion për grupet vulnerabël duhet të përdoren gjithnjë e më shumë dhe se duhet të punohet për të kapërcyer sfidat. “Mediat mund të ndihmojnë me aksesueshmërinë, por ato vetë duhet të kenë njohuri për të organizuar përmbajtjen e tyre në mënyrë që të gjithë të jenë sa më të aksesueshëm. Punojmë me regjistrime nga radio apo televizion dhe ka fjali që zgjasin 40 sekonda. Nuk ka nevojë sepse e gjitha mund të thuhet më shkurt dhe më e aksesueshme jo vetëm për personat me aftësi të kufizuara, por për të gjithë. Për shembull, tekstet mund të bëhen me shkronja për njerëzit që kanë disleksi. Ekzistojnë gjithashtu teknologji për aversionin ndaj tekstit që mund të ofrojnë titrim automatik të përmbajtjes së videos”, vuri në dukje Gerazov.
Ky diskutim u përcjell nga Bojan Shashevski, gazetar nga Radio MOF. “Roli ynë është më i madh se çfarë tregon gazetaria e përditshme. Nëse në 3 Dhjetor – Ditën Botërore të Personave me Aftësi të Kufizuara publikoj vetëm një lajm për të, a e përmbush detyrën time ndaj publikut? Këto janë pyetje që ne vazhdimisht ia bëjmë vetes”, tha ai.
Viktoria Volak, një përkthyese e gjuhës së shenjave, tregoi se presioni ndaj saj si përkthyese nga komuniteti me shikim të dëmtuar në kulmin e pandemisë ishte vendimtar dhe se ishte gjatë asaj krize që publiku e kuptoi nevojën që lajmet e rëndësishme të viheshin në dispozicion të edhe këta njerëz. “Para pandemisë”, tha Volak, “nuk na u dha hapësira për të hyrë në kuadër të ngjarjeve ku na ftuan të interpretonim në gjuhën e shenjave. Por publiku reagoi pozitivisht kur filluam të dilnim në shtypin e ish-ministrit të Shëndetësisë, Venko Filipçe”.
Fakulteti Filologjik “Bllazhe Koneski” në Shkup u zgjodh në fillim të qershorit, së bashku me tre institucione të tjera të arsimit të lartë, për të futur arsimimin mediatik në programet mësimore. Në kuadër të projektit është planifikuar botimi i një përmbledhje me vepra të përkthyera nga studentët që studiojnë anglisht, përgatitja e një manuali për Arsimimin mediatik dhe organizimi i një seminari dhe leksioni publik kushtuar mekanizmave të kryerjes së propagandës gjatë historisë.
